دست ما کوتاه و خرما بر نَخیل

«براستی از دستاوردهای ایرانیان در همه زمینه های علمی، فرهنگی و هنری، به گواهی تاریخ بلند و پر رنج و خون آن، دیگران بسی بیش از خود ایرانیان بهره مند شده و میوه های آن را چیده اند. در زبانزد زیبا و دیرپای ایرانی، از زبان کشاورزی کهنسال در پاسخ به انوشیروان ساسانی، چنین گفته می شود: دیگران کاشتند و ما خوردیم؛ ما بکاریم و دیگران بخورند.

می پندارم که این زبانزد را باید اینگونه دگردیسید: ꞌما کاشتیم و دیگران خوردند؛ کِی بکارند دیگران و ما بخوریم؟ꞌ تا با تاریخ سرزمین ما و جهان پیرامون آن بیشتر همخوان باشد.»*

ب. الف. بزرگمهر   ۳۰ شهریور ماه ۱۴۰۴

* برگرفته از پی نوشتِ نوشتار «سمتگیری سوسیالیستی، گُزینه ای دشوار، دست یافتنی، ولی نه ناگزیر!»  ب. الف. بزرگمهر   ۲۰ بهمن ماه ۱۳۸۹

https://www.behzadbozorgmehr.com/2011/02/blog-post_09.html 

***

«روز خرما» فرصتی برای بازخوانی ریشه‌های تاریخی، جایگاه فرهنگی و داده‌های اقتصادی ایران

۱۶ سپتامبر: «روز خرما»، فرصتی برای بازخوانی ریشه‌های تاریخی، جایگاه فرهنگی و داده‌های اقتصادی ایران در این محصول استراتژیک است.

ماندانا تک روستا کارشناس کشاورزی در گفتگو با اسپوتنیک گفت: خرما یکی از میوه‌های بسیار قدیمی در مناطق جنوب ایران است. اسناد دانشنامه فرهنگ مردم ایران نشان می‌دهد که در سفرنامه‌ها و متون قدیمی همچون نوشته‌های سیلوا ای فیگورا در زمان شاه عباس، نخلستان‌های انبوه جنوب ایران (نواحی جاشک، لارستان، جهرم و مناطق خلیج‌فارس) مفصل توصیف شده‌اند و خرما به‌عنوان کالای تجاری اصلی مورد توجه بوده است.

تک روستا گفت، این همان دوره‌ای است که ایران به‌خاطر موقعیت جغرافیایی، آب و هوای گرم و دسترسی به منابع آبی در جنوب، محل مساعدی برای کشت نخل بوده است، و مصرف و تجارت خرما به مرور در سنت‌های محلی و آیینی تثبیت شده است.

وی در ادامه افزود، ایران امروز یکی از بازیگران مهم بازار جهانی خرما است. سالانه حدود ۱/۳ میلیون تُن خرما در این کشور تولید می‌شود که ایران را در رتبه دوم یا سوم تولید جهانی قرار داده است. همچنین بیش از ۸۰ کشور خریدار خرماهای ایرانی هستند. طبق داده‌های آماری در هشت ماهه‌ی اخیر، حدود ۱۹۴ هزار تُن انواع ارقام خرما از استان‌های خرماخیز ایران به ارزش تقریبی ۱۷۵ میلیون دلار صادر شده است. استان‌هایی مانند سیستان و بلوچستان و خوزستان نقش بسیار مهمی در تولید و صادرات دارند. خوزستان به تنهایی حدود ۲۵⸓ از تولید کشور را بر عهده دارد؛ معادل تقریبا ۴۲۵ هزار تُن در سال.

تک روستا در پايان تصريح کرد، با وجود این تولید بالا و جایگاه جهانی، ایران با چالش‌هایی در زمینه بسته‌بندی، فرآوری، صادرات فله‌ای و بازاریابی بین‌المللی روبرو است. بخش عمده صادرات خرما به صورت فله انجام می‌شود که باعث می‌شود ارزش افزوده کمتری نصیب تولیدکننده شود. با این حال، ظرفیت اقتصادی خرما برای ایران فراتر از یک محصول کشاورزی ساده است.

ارزآوری قابل توجه، اشتغال در مناطق محروم جنوب کشور، توسعه زیرساخت‌های سردخانه‌ای و صنایع تبدیلی و تنوع ارقام از جمله نقاط قوتی هستند که اگر با سیاست‌گذاری مناسب همراه شوند، می‌تواند جایگاه ایران را در بازار جهانی باز هم تقویت کند.

برگرفته از «چوب دو سر گُه»   ۲۵ شهریور ماه ۱۴۰۴

بختی برای ویرایش این گزارش نداشتم. برجسته نمایی های بوم، همه جا از آنِ من است.  ب. الف. بزرگمهر