«مردم در روی زمین برای کامیاب شدن یک چیز کم دارند و آن اعتماد به یکدیگر است؛ ولی این دانش برای کسانی که قلبی کوچک و روحی پست دارند و جز قانون سود شخصی هیچ قانونی نمی شناسند، دسترس پذیر نیست.» فارس پورخطاب هراتی

والاترین کاربرد نویسندگی این است که آزمون را به دانایی فرارویاند! ایگناتسیو سیلونه

۱۴۰۱ اردیبهشت ۲۵, یکشنبه

آخوند کهنه اندیش بدسِگال دستور کشتار می دهد! ـ بازپخشش

امروز، ویدیویی از دوستی به دستم رسید که بخشی از گفتگوی پر از خط و نشانِ آخوندی به نام آیت الله۱ حائری شیرازی با یکی از رسانه های گروهی جمهوری اسلامی را دربردارد.

سخنان این آخوندکهنه اندیش که همانندها و هم اندیشان وی همه جای ایران را پر نموده و انگل وار بر اندام از توش و رمق افتاده میهن مان، آویخته و خون آن را می مکند، مرا به شدّت برآشفت و ناخودآگاه به یاد «بابی کشی»۲ انداخت که روشنفکر انقلابی آن هنگام، میرزا آقاخان کرمانی، گوشه هایی از آن را آنچنان به نمایش گذاشته که آدم از خود شرمسار می شود:
«... دولت متمدنه و ملل سوینیره (سیویلیزه) هرگز راضی به ریختن خون بخصوص رعیت خودشان نمی شوند و شما اگر بدقت ملاحظه فرمایید امروزه روی کره زمین در هیچ دولت و ملتی گوش بریدن و شکم دریدن و پا قطع کردن و دماغ و پی پاره نمودن جز در ایران ویران معمول نیست و آن قدر قساوت و سخت دلی و بی رحمی و بی مروتی که در طبع ملت ایران ویران پیدا شده در هیچ ملت وحشی حتی وحشیان زنگبار و سودان و کافران سیاه پوستان هم دیده نشده چنانچه اگر خواسته باشم تشریح وضع آن میرغضبی های بی رحمانه که در طبقات مردم ایران پیدا شده بنمایم البته از عهده بر نمی آیم.

 

اما برای نمونه مختصری می نویسم تا میزان بدست آید. طایفه بابیه جماعتی اند که طاقت کشیدن بار شریعت عربی و بار سربارهای امام علی النقی و کوله بارهای شیخ احمد احسائی را نیاورده و طناب را بریده اند و از زیر بار مذهب شیعه که واقعاً لا یحتمل است بیرون خزیده ولی از خری و حماقت به زیر بار عرفان قلنبه های سید باب رفته اند که غصنی (شاخه ای) است از همان دوحه (درخت تناور) و کوده از همان نقشه، اینان را بابی می گویند و تکفیر نموده و می کشند. مشاجره و منازعه این طایفه هم با قاجاریه شده و هم با علمای قشریه در این دو ساله دو نفرشان به ناصر (الدین) شاه قاجار تیر انداخته و کارگر نیافتاد خود را بمخاطره انداختند.

 

خلاصه در سفر سابق که طهران بودم چهارصد نفر از ایشان را دستگیر کرده و روسای آنان را در ملاء عام با نوک خنجر سوراخ و شمع آجین ساختند و بر خر برهنه وارونه سوار نموده و با ساز و نوا و رقص گرد شهر گردانیدند. هرکس دید یا به ایشان سنگ انداخت یا با چوب و چماق و کارد و شلاق بر سرشان تاخته بر آنان نواخت آخر الامر به انواع اشکنجه ایشان را قطعه قطعه ساختند.

 

صدر اعظم دولت ایران به ملاحظه این که اینان را در ایران خاصه در طهران اقوام و خویشان و کس و کار و دوستان زیاد و فراوان است تدبیری کرد. سیصد نفرشان را به طبقات مردم سپرد یعنی به میرزایان و مستوفیان و منشیان ده تن به خبازان و نجاران و حدادان ده نفر و به کفاشان و صحافان و سراجان ده کس و به درویشان و قلندران و ملایان ده مرد و همین قسم به همه اصناف از اهل حرفت و کسب و صناعت ده نفر دادند تا همه آنان در خون بابیان شراکت داشته باشند و فردا کسی نتواند داعیه خروج نموده مردم را بکشد.

 

من در زاویه میدان شاه طهران درجه بی رحمی و پایه بی مروتی و طبع خونریزی و خوی ستمگری طبقات رعیت را ملاحظه و سیر می نمودم. از هر طبقه رذالت مآب تر و شریرتر و خونخوارتر قلندران بی آزار و درویشانِ بی کیشان بیعار بودند که آن ده نفر بیچاره از خدا غافل شده بابی را که برای کشتن به اینان سپرده بودند.

 

اولاً آن بیعاران آن بیچارگان را دست بسته سر و پای برهنه و یقه دریده ریش و بروت (سبیل) کنده سر و روی بخاک آکنده رختهای پاره پاره صورتهای بخاک و خون و آب دهان آلوده از خیابان شمس الاماره وارد میدان شاه کردند.

 

آن درماندگان رنگشان پریده با دلیهای طپیده و سر و کله مجروح که هر خونریز بیباک و خونخوار سفاک از دیدنشان به هیجان می آمد همه مبهوت و متحیر، با نگاههای طولانی به اطراف خویش نظر می کردند. لبان داغ بسته آنان مانند چوب خشک بهم می خورد. چون گوش دادم شنیدم بعجز و ناله می گفتند:

مردم تقصیر ما چیست و گناه ما کدام، مال که را، خون که را ریخته ایم؟ شما به محمد عربی ایمان آورده اید ما به میرزا علی محمد باب شیرازی. هرچه او (محمد) گفته این (باب) هم گفته. اگر او قرآن آورده این هم بیان آورده. اگر آیات آن که به زبان خویش (عربی) نازل شده معجزه است، آیات این هم که بفارسی و عربی آورده معجزه است. هرچه یهود و نصاری و مسلمان می گویند ما هم می گوییم، یا همه راست است و درست، پس ما هم راست و درستیم، یا همه مذاهب باطل و دروغ است ما هم باطل و دروغیم.

 

خلاصه در آن آشوب و همهمه و غوغا و غلغله و دهشت و هلهله که درویشان بی آزار و لوطیان بدکردار باد به شاخ نفیرها کرده و ولوله در میدان شاه انداختند. کسی گوش بسخنان بابیان نمی داد ایشان را در وسط میدان نشانیدند و آن خوش سرشتان با اره ها و تبرزینها اطراف آن بیچارگان را فروکوفته مشغول بخواندن ذکر جلی هو هو الا هو و ناد علی شدند و هریک از آنان را درویشی با اره و تبررزین برابر نموده چون حلقه ذکر به آخر می رسید، یک دفه آن تبرزین و اره ها را بر فرق آنان فرود می آوردند. مردم شهر در اطراف نظاره کنان دستک زنان آفرین گویان شاباش کشان بودند و این حرکت وحشیانه و فعل زشت را تحسین کرده می ستودند. این آفرین و تحسین ها در حالت آن نادرویشان تاثیر غریبی کرده بود که هر دوره حلقه ذکر را بلندتر و تبرزین را سخت تر بر مغز آن بینوایان می نواختند تا عاقبت کار ایشان را ساختند.

 

من از تماشای آن مغزهای پریشان و سر و صورتهای تکه پاره شده پر از خون که بر خاک ریخته و بر کفنهای سفید درویشان پاشیده و آنان را گلگون ساخته حالم دگرگون و حزن اندوهم افزوده شد.


... این حرکات ناشایست درویشان در آن روز بقسمی در طبیعت من اثر کرد که حالت آن بیچارگان دست بسته و ناله و زاری و آههای آن دسته از جان شسته کمتر از خاطرم محو می شود و اکثر اوقات در برابر چشمم مصور و حاضر است.

 

بعد از آنکه آن بی کیشان این دل ریشان را بدین قسم زار و نزار کشتند باز دست از کشته آنان بر نداشته. محض خوش آمد نظاره گیان و ازدیاد حظ تماشاییان شیشه های نفت آورده و بر آن بدنهای پاره پاره و خورد شده ریختند و آتش زده ختم مبارک هو و و ذکر جلی الاهو را به آخر رسانیدند. مرا دیگر نه حالت تماشایی میر غضبی مستوفیان و نه طاقت قصابی و خونریزی منشیان و نه سایر اصناف کسبه طهران باقی ماند.

 

در آن گرد و غبار و گیرودار عزیمت عودت بمنزل نموده صفوف مردم را می شکافتم و به عجله و شتاب رو بمنزل می رفتم. ناگاه در خیابان شمس العماره به غوغایی غریب و ازدحام بزرگ عجیبی برخوردم که را ه عبور و مرور را مسدود کرده بود و از میان آشوب فریادی بلند بود که یکی با کمال عجز و لابه می گفت ای مردم اشهد ان لا اله الا الله و اشهد ان محمد رسول الله و اشهد ان علیاً ولی الله. بالله من بابی نیستم برای خدا مرا مکشید.

 

من مردم را شکافته جوانی به سن بیست و هشت و سی یافتم که کلاهش از  سر افتاده و تف برویش انداخته پایش بریسمانی بسته، در کمال سرعت و شتاب جماعتی او را بر خاک بخواری تمام می کشیدند و گویا به میدان شاه برای قربانی فی سبیل الله اش می بردند. جمعی دیگر از زنا و مرد مانع شده می خواستند در همان خیابان او را بکشند و اجر و ثواب این عمل را خودشان ببرند. ما بین این دو سه دسته غلغله و غوغا شده بود وقتیکه من رسیدم آخوند صحافی با کرد صحافیش میر غضبی داشت، من دست فرا برده که کاردش را گرفته و از بکار بردن مانع شوم بلکه آن بیچاره جان بسلامتت برد از کشش آخوند و کوشش من در آن ازدحام دست من بریده شد که در این اثنا آخوند دیگر بطرف من دوید که این بابی دیگر را هم بگیرید.

 

براستی خوف و خشیت بر من دست داد خود را به زحمت هرچه تمامتر از آن فتنه و آشوب بدر بردم برای مداوای دستم بخانه میرزا محمد جراح باشی دوست قدیمیم رفتم در را گشوده زود به درون خانه دویدم چون جراح باشی مرا بدان حالت دید بسوی من دوید فوراً اسباب جراحی حاضر نموده دستم را شست و بست. با هم نشسته تفصیل را برایش نقل کردم بی نهایت محزون شد گفت آن جوانی را که تو می گویی در فلان محله دیده و می شناسم، ادیب و عارف و عالم و دانا و بینا، همیشه با طلاب مدرسه چال میدان مباحثه و مناظره می کرد و من هماره او را نصیحت می کردم که:

از طایفه آخوند و ملا بر حذر باش که اگر دوست باشند مالت را می خواهند و اگر دشمن شوند خونت می خورند.

 

او می گفت آخوندها در ایران از سگ کمتر و خوارترند وآنگهی در طهران چه می توانند بکنند. گمانم می رسد که امروز آخوندان موقعی بدست آورده و آن بیچاره را به اسم بابی گرفته اند و من بسیار افسوس می خورم چرا که جوانی است بسیار فاضل و دوست من. خدا نکند آنکه می گویی او باشد. چرا جراح باشی اسم او چیست؟ گفت میرزا علی. گفتم شاید او نباشد.

 

گفت خدا کند، چرا که خیلی جای تاسف است. نهار خورده محض رفع کسالت اندکی دراز کشیدم بسیار خوابهای هولناک و صور و اشکال سهمناک می دیدم در این وقت درب خانه جراح باشی را بشدت کوبیدند چیزی نگذشت که خود جراح باشی سراسیمه با رنگ پریده و حال شوریده وارد اطاق خوابگاه شد من از دیدنش متحوشانه برخاستم. پرسیدم چه شده؟ گفت دست از دلم بردار حالت گفتگو ندارم. من از غایت وحشت اصرار کرده که خیلی پریشان شدم تازه مگر اتفاق افتاده؟ گفت حالا که در را زدند خود بعقب در رفتم و پرسیدم که را می خواهید؟ گفتند جراح باشی را من بگمان اینکه کسی زخم برداشته در را گشوده دو سه نفر سید را دیدم پرسیدند جراح باشی کجاست؟ سوال کردم چه کارش دارید، گفتند چیزی که بکارش خیلی می خورد و بعمل جراحی خوب می افتد برایش آورده می خواهیم بدو بفروشیم. گفتم چرا جراح باشی منم چه دارید که فروختن آن را می خواهید؟


یکی از آن دو پدر سوخته گفت شنیده ایم پیه قلب آدم از برای زخم، معالجه و مرهم است و زهره انسان، هر زهری را علاج و دوا و شفای یکتاست. اینک برای تو قلب و پیه دل و زهره جگر میرزا علی بابی را آورده ایم، تو دِرَمی چند می خری؟

 

ای برادر من از شنیدن اسم میرزا علی روح از بدنم رفت، چشمهایم بدوران افتاد، قوت زانویم برید نزدیک بود غش کنم. آن سید ولدالزنای بی حیا دست پرشال سبز گنده خویش نمود و دستمال خون آلود بدر آورده گره آن را گشود چشمم پارچه پیه خون آلودی دید همین قدر نمی خواهم گفته در را بسته بخوابگاه تو آمدم.

 

حرف جراح باشی تمام نشده بود، لرزه بر اندامم افتاد. گفتم جراح باشی تو را بخدا بس است، حال روضه شنیدن ندارم، امر نما چای حاضر نموده آ ب سرد از برای آشامیدن آورند. دقیقه ای چند نگذشته جراح باشی آمد که چای را روی تخت لب باغچه ترتیب داده اند، هوای آنجا هم بهتر است برای چای خوردن به آنجا رفتیم ولیکن چشمانم همه چیز را گرد می دید گوشهایم آوازهای عجیب می شنید که از شهر بلند بود.

 

همین قدر معلوم می شد که بابی کشی و خربگیری است. چون فنجان چای اول را نوشیدم آواز سوزناک جانگدازی بگوشم رسید که یکی از آتش دل زاری همی کرد. چون طول کشید پرسیدم جراح باشی دیگر این نغمه ساز و آواز و این ناله جانسوز دل گداز از کیست که ما را همان هول و هراس و دهشت و اضطراب منزل شما کفایت نمی کرد که این دل خراش فریاد را نیز باید تحمل کرد.

 

گفت به همسایگی ما زنی است که امروز به تهمت بابی گری دو پسر جوانش را که علاقه بندند (نخ و ابریشم و قیطان فروش) با دامادش در میان شاه کشته اند. این بیچاره زن حالا از میدان شاه که قتلگاه دو پسر و دامادش است برگشته گریه می کند. گفتم گریه از تداویات (تداوی یعنی درمان کردن، دوا کردن) طبیعت برای حزن و غم اس بگذار گریه بکند منهم چندان از ناله های جانسوز بدم نمی آید که مهیج غیرت است.

 

... نیم ساعت بیشتر طول نکشید که صدای دف و تنبک و آواز، کف و بشکن از همان خانه بلند شد. من بسیار متحیر شدم که یعنی چه، به این زودی ناله و زاری و گریه و سوگواری به آواز ساز و عیش و عشرت مبدل شد. گفتم جراح باشی ما شنیده بودیم عروسی به عزا مبدل شده، اما ندیده بودیم که عزا به عروسی بدل شود، شاید از معجزات باب، کشتگان زنده شده و بخانه عودت نموده اند. والّا محمِل دیگر نمی دارد. تو را بخدا جراح باشی کسی را بفرست خبر صحیح این قضیه را بیاورد.

 

جراح باشی خدمتکارش را آواز داد و برای تحقیق این حال فرستاد. ساعت به ساعت و دقیقه به دقیقه آواز ساز و صدای بشکن بشکن اوج می گرفت و بر حیرت من می افزود تا دختر خدمتکار دوان دوان و فریاد کنان برگشت که ای جراح باشی از برای خدا به داد بی بی بیگم همسایه برس که زنان جمع شده و می خواهند خفه اش سازند من با جراح باشی بخانه همسایه شتافتیم در صحن خانه محشر غریبی دیدیم. از این طرف سه چهار زن آرایش کرده وسرمه کشیده با زیر جاه های کوتاه و شلوارهای تنگ شله گلی (پارچه نخی سرخ بدن نما)، می رقصیدند. از طرف دیگر پنج شش یائسه سبز و سرخ و زرد پوشیده سرخاب و سفید آب کرده دایره و تنبک می زدند.

 

از سمتی دیگر جمعی سلیطه نره کُس قحبه لوند جنده، با سنگ و چوب و کفش و جاروب بر سر بی بی بیگم بیچاره پیره زن هجوم آورده با مشت و لگد و کفش او را باین طرف و آن طرف بر خاک هلاک می کشیدند.

 

یک قحبه بد قیافه به کربلاییه موسوم چارقد بی بی بیگم را که از دو سو به حلقش پیچیده، با جنده دیگر چنان سخت می کشیدند که از جان بیبی بیگم بیچاره رمقی بیشتر نمانده بود که من و جراح باشی رسیده ریش و سبیل گرو کرده آن پیر زن را از چنگ آن جندان خلاص کردیم. جراح باشی زود او را به اندرون خویش برده و به زنان سپرده من به نزد آن مطرب و رقاص آمده پرسیدم که شما کیانید و برای چه اینجا جمع شده اید. گفتند ای خان ما همسایگان این پیرزنیم و امروز شنیدیم دو پسر جوان و دامادش را کشته اند محض غیرت دین و تعصب ملت خواستیم خوب دل این عجوزه را بسوزانیم و بزک و آرایش نموده بسر سلامتی او آمدیم. این رقص و ساز آ شادی و آواز برای عزاداری آن سگان کافر است و از این بهتر چه ثوابی.

 

گفتم خوب حق همسایگی را ادا نمودید کافر بوده اند بشما چه قبایح اعمال شما از کفر آنها بیشتر و بدتر است. گفتند معلوم می شود تو هم بی دینی و پالانت کج است. بفتوای آقای امام جمعه هر کس یک بابی را بکشد ثواب هزار حج و عمره مقبوله برده و اجر صد ختم قرآن را دارد. اگر تو نیامده بودی و محض خاطر جراح باشی نبود کربلاییه زینب که بگوش خود این حدیث شریف را از دهن مبارک آقای اما مجمعه شنیده بود، بی بی بیگم را مانند سگ می کشت و این ثواب را می برد. گفتم ببخش که من هم اگر این حدیث شریف را شنیده بودم یا فهمیده بودم در کشتن بی بی بیگم شراکت می کردم تا بدانید که من هم در مسلمانی کمتر از شما نیستم و در دین داری از شما باز نمی مانم، چه مردی بود کز زنی کم بود.

 

... غرضم از این تفاصیل روضه خوانی برای طایفه بابیه نبود بلکه مقصودم مرثیه سرایی برای ملت ایران است که طبعاً خونریزیهای حکومات ظالمانه متمادیه و عرق وحشیگری عربی ملت نجیب بی آزار ایران را از ارزل و خونریزتر و خونخوارتر از تمام امم عالم کرده است. چنانچه اگر تاریخ جمیع ملل خون خوار مانند افریک و سودان و زنگبار و جنگلهای دنیا بدقت نظر کنید نه هیچ آدم و نه هیچ وحشی و جانوری بدین درجه بی رحم و بی مروت و خونخوار و بربر نیست که در این عصر ایرانیان شده و هستند.

 

آه آه هیچ آدم بدست خویش هم کیش و همشهری و هم وطن و هم محله خود را چنین پارچه پارچه می کند و تکه تکه می نماید و پیه و زهره اش را می آورد بفروشد و زن پسر کشته دل مرده را این نوع تسلیت و تعزیت می دهد حاشا و کلا و ماذالله که همان شمر ابن ذی الجوشن و سنان ابن انس هم که عرب و بی حد بی ادب و درجه اعلای ظلم را دارا شدند هرگز این رذالت ها را نکردند. نهایت در جنگ بر حسین ابن علی غلبه نموده سر آن حضرت را برای علامت ظفر بکوفه برده جایزه خواستند.

 

اگر چه آن دو نفر سید هم از نواده عرب بودند که زهره و پیه میرزا علی را به جراح باشی فروختن خواستند. ولی اینان که این کار را در ایران نمودند منشاء تمام این اخلاق عرب است اولا؛ و حکومت ظالمه ایران است ثانیا؛ چنانچه میرزا آقاخان صدراعظم وقتی که درجه جرات خونریزی و پایه ترقی و ازدیاد میرغضبی مردم را ملاحظه کرد دید که زنان طهران در واقعه بابی کشی فرصت به میرغضب دولتی نمی دهند و بقدر ده بیست نفر بابی را زنان از دست فرّاشان دیوان گرفته با سنگ و چوب و کارد کشتند و دو سه خانه را خراب نموده زن و مردش را بقتل رسانیدند، قدغن کرد ... باقی بابیان را در همان حبس و انبار دولتی و حکومتی با کُنده (چوب کُلُفتی که در گذشته به پای زندانیان می بستند) و زنجیر در سیاهچال ها انداختند و با گچ و آجر منافذ و درهای آن را سد کردند. خود میرزا آقاخان بارها گفته بود این حکم بابی کُشی به تمام مردم طهران بلکه همه اهالی ایران صنعت میرغضبی را آموخت و جمیعا را خونخوار ساخت.

... لعنت به جان شمر فتد کین بنا نهاد. مسأله تکفیر اسلام زیاده از چهارصدملیون آدم را تا حال بکشتن داده چه مسلمان یا مجوس یا نصاری و یهود، چه از سُنّی، چه از شیعه و متشرّع و اخباری و اصولی و بابی و دهری؛ و اسباب جرات این خونریزی ها بحکم علمای جاهل و قوت حاکمان ظالم شده. هرگاه تصور بفرمایید چقدر اخلاق فاسده از قساوت و ستمگری و بی رحمی، بی مُروّتی، بی انصافی و ستم پروری در طبایع مردم ایران از همین رشته حکم خونریزی پیدا شده آنوقت تصدیق مرا خواهی فرمود که یک حاکم ظالم یک ملت را برباد فنا داده، اخلاق طبیعی مردم را خراب و ضایع نموده باعث ویرانی مملکت می شود ...»۳

در اندیشه می روم. سخنان این آخوند بدسِگال مرا سخت اندیشناک نموده است. آیا، این بار نیز ناتوانی در اداره امور کشور، شکست های پی درپی اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و نیز بده بستان ها و باج های بی شمار سیاسی و اقتصادی خود به کشورهای امپریالیستی را که با درماندگی هرچه بیش تر برای گرفتن تضمین هستی پلید خود از اربابان سرمایه در جریان است، با به زندان افکندن و کشتار کارگران، زحمتکشان و دگراندیشان، از دیده پنهان خواهند نمود؟

در شرایطی که سامانه سرمایه امپریالیستی و بازوی نظامی آن «ناتو»، ترسان و لرزان از جوش و خروش توده های مردم اروپای باختری، ایالات متحده و جهان، برای سردمداران مافیایی روسیه آغوش بیشتری می گشاید و این کشور نیز با دورشدن هرچه بیشتر از توده های مردم خود و خالی نمودن پشت جبهه ایران، فرجامین بازمانده درنگ امپریالیست های ایالات متحده و سیونیست های اسراییلی را برای یورش نظامی به خاک کشور ما از میان برمی دارد، حاکمیت ضدخلقی و دروغگوی ایران، از زبان آخوندهای نادان و فرومایه ای چون این یکی که به هنگام خطر زودتر از همه فرار را بر قرار ترجیح داده یا در برابر زور سر خَم می کنند، مردم ما را به کدام سو می کشانند؟

ب. الف. بزرگمهر یکم آذر ماه ۱۳۸۹

https://www.behzadbozorgmehr.com/2010/11/blog-post_22.html

https://youtu.be/ihfcKFQtwlY

پانوشت:

۱ ـ عنوان هایی مانند «آیت الله»، «حجُت الاسلام» و حتا «روحانی»، واژه هایی ساخته و پرداخته شده در شاید کمی بیش از سده کنونی هستند. پیش از آن توده مردم شهر و ده در میهن مان، کسانی را که امروزه به نام «روحانیون» می شناسیم، ساده و بی پیرایه به نام های ملا،ا آخوند یا شیخ می شناختند. با توجه به نفوذ جاسوسان انگلیس در میان مجتهدین اسلامی در این دوره که از سویی برخی از آنها به جامه آخوندی نیز درآمده و از سوی دیگر بسیاری از ملّاها و آخوندها (رسمی و غیررسمی)، مزدبگیر دولت پادشاهی انگلیس بودند، پر بیراه نیست که دم و دستگاه «روحانیت شیعه»، به شیوه و الگویی کم و بیش مانند کلیسای کاتولیک (پاپ، کاردینال، ...، کشیش)، بوسیله همانها ساخته و پرداخته شده باشد. نقش پلید و واپسگرایانه این گروه از «روحانیت شیعه» ـ که شوربختانه بخش عمده ای از ملّاها و آخوندها بویژه در میان مجتهدین شیعه را دربرمی گیرد ـ در رویدادهای تاریخی پیش از جنبش مشروطه تاکنون و هماهنگی بی مانند آنها با سیاست های امپریالیسم انگلیس، به این بدگمانی نیروی بیشتری می بخشد. 

۲ ـ کشتار گروهی بابی گرایان در دوره پادشاهی ناصرالدّین شاه قاجار، تابستان ۱۲۳۱ کوچی خورشیدی در تهران، اسپهان و برخی جاهای دیگر

۳ ـ بخشی از مکتوب سوم کتاب «سه مکتوب»، میرزا آقاخان کرمانی

https://youtu.be/ihfcKFQtwlY 



هیچ نظری موجود نیست:

برداشت و بازنویسی درونمایه ی این تارنگاشت در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید!
از «دزدان ارجمند اندیشه و ادب» نیز خواهشمندم به شاخه گلی بسنده نموده، گل را با گلدان یکجا نربایند!

درج نوشتارهایی از دیگر نویسندگان یا دیگر تارنگاشت ها در این وبلاگ، نشانه ی همداستانی دربست با آنها نیست!